fbpx

SİNEMA: LUIS BUÑUEL RETROSPEKTİFİ

Institut français İzmir
10.05.2022
14.05.2022

Institut français Izmir, İzmir Ekonomi Üniversitesi ve Meksika Büyükelçiliği iş birliği

10 – 14 Mayıs, Institut français İzmir

Sinema tarihinin en eleştirel, radikal ve kışkırtıcı yönetmenlerinden biri sayılan Luis Buñuel’in Meksika ve Fransa yapımı filmlerinden oluşan bir seçki, 10 – 14 Mayıs tarihleri arasında, Institut français Izmir, İzmir Ekonomi Üniversitesi ve Meksika Büyükelçiliği iş birliği ile gösterilecek.

Giriş serbest ve ücretsizdir.

 

Program
10 Mayıs Salı

 

 

 

 

 

 

 

17.00 : Bir Oda Hizmetçisinin Güncesi
Fransa / 1964 / Türkçe Altyazılı / 97 dk. / Siyah BeyazYönetmen: Luis Buñuel
Senaryo: Luis Buñuel, Jean Claude Carriére
Oyuncular: Jean Moreau, Georges Géret, Michel PiccoliUsta yönetmenin Fransa’da çektiği filmler arasında, gerçeküstücü öğelerden nispeten uzak durduğu bir film. Octave Mirbeau’nun romanından uyarlanan filmde Buñuel’in o güne dek sözünü esirgemediği burjuva sınıfına yönelik sert bir politik tavır takındığını görmek mümkündür. Sınıf farklılığı, din ve cinselliğe dair tabuların üzerine cesaretle giden, otoriter muhazakârlığı yerden yere vuran film, sinemaya Jean Moreau’nun canlandırdığı unutulmaz Céléstine karakterini kazandırır.Paris’li Céléstine, eğitimli, özgüvenli ve sofistike bir genç kadındır. Céléstine, Fransa’nın kırsal bölgelerinde yaşayan orta üst sınıf bir ailenin, Monteiller’in malikânesinde hizmetçi olarak işe başlar. Zamanla bu evde yaşananlar, dünya görüşünün sınırlarını zorlayacaktır. Evin hanımının cinsel problemleri, eşinin av düşkünlüğü, ailenin büyükbabasının ayakkabı fetişi ve burada tanıştığı kaba saba bir faşist olan Joseph adlı adam nedeniyle güçleşen işini bırakmak üzereyken, evde gerçekleşen korkunç bir cinsel saldırı ve cinayet sonrasında burada kalıp gerçeği öğrenmeye çalışır.

 

19.00 : Gündüz Güzeli
Fransa, İtalya / 1967 / Fransızca, İspanyolca / 100 dk. / Renkli / Türkçe Altyazılı

Yönetmen:  Luis Buñuel
Senaryo:  Luis Buñuel, Jean-Claude Carrière, Joseph Kessel (roman)      
Oyuncular: Catherine Deneuve, Jean Sorel, Michel Piccoli, Geneviève Page, Francisco Rabal

Séverine Serizy, ne kadar sevse de eşi Pierre ile cinsel birliktelik yaşayamayan, öte yandan sadomazoşist fantezileri olan genç ve güzel bir ev kadınıdır. Bir gün bir arkadaşının genelevde çalıştığını öğrenir ve üst sınıf bir geneleve gitmeye karar verir. Genelevi işleten Madame Anaïs onu orada çalışmaya ikna eder. Böylece Séverine gün içinde eşi Pierre işteyken, saat 14.00 ile 17.00 arası genelevde çalışmaya başlar. Bu sıradışı yeni meşguliyeti, her şeyden habersiz Pierre’le de cinsel ilişki kurabilmesini sağlar. Fakat ona musallat olan bir müşteri ve eşinin bir arkadaşı bu yeni düzeni tehdit etmektedir. Anaïs, yalnızca gündüzleri çalıştığı için Séverine’e “Gündüz Güzeli” adını takar. Gündüz güzeli, Fransızcada gündüzsefası çiçeğine verilen isim olmanın yanı sıra seks işçilerine yakıştırılan “gece güzeli” (belle de nuit) ismiyle yapılan bir kelime oyunu. 1928 tarihli aynı isimli romanın uyarlaması olan film gerek Buñuel’in gerekse Deneuve’ün en başarılı filmlerinden biri sayılıyor. Film Venedik Film Festivali’inde Buñuel’e Altın Aslan kazandırmıştır.

11 Mayıs Çarşamba

 

 

 

 

17.00 : Büyük Şövalye 
Meksika / 1949 / İspanyolca / 95 dk. / Siyah Beyaz / Türkçe AltyazılıYönetmen:  Luis Buñuel
Senaryo: Janet Alcoriza, Luis Alcoriza
Oyuncular: Fernando Soler,  Andrés Soler, Rosario Granados         Ramiro, karısının ölümünden sonra kendini içkiye vermiş zengin bir adamdır. Çevresindeki herkes onun parasını harcamakta ve tembelce yaşamaktadır. Ramiro’nun durumunu öğrenen diğer erkek kardeşi kötü giden durumu düzetmeye karar verir ve bir plan yapar. Ramiro’nun çok içki içip kendinden geçtiği bir gecenin ardından onu fakir bir mahallede küçük bir eve taşıyıp Ramiro’yu iflas ettiğine ve artık orada yaşamak zorunda olduğuna inandırır. Bu durum tahmin ettiklerinin tersi bir etki yapar ve Ramiro intihara kalkışır. Bu başarısız denemeden bir süre sonra kandırıldığını fark eder ve bu sefer kendisi ailenin tembel üylerine bir oyun oynamaya karar verir. Avukatıyla anlaşıp ev halkını gerçekten de iflas ettiklerine ikna eder. O güne dek hiç çalışmamış bu insanlar hayatlarını kazanmak için çalışmak zorunda kalacaktır. Bir süre sonra durum açığa çıksa da yaşadıkları deneyim onların hayata bakışını değiştir ve sahip olduklarının değerini fark etmelerini sağlar.

 

19.00 : Unutulmuşlar
Meksika / 1950 / İspanyolca / 81 dk. / Siyah Beyaz / Türkçe AltyazılıYönetmen:  Luis Buñuel
Senaryo: Luis Alcoriza, Luis Buñuel, Max Aub, Juan Larrea, Pedro de Urdimalas.
Oyuncular: Estela Inda, Miguel Inclán, Alfonso Mejía, Roberto Cobo, Alma Delia Fuentes, Mario RamírezUnutulmuşlar Meksika’nın ışıltılı, modern başkentinin gecekondu mahallesinde yoksulluk, çaresizlik ve şiddet sarmalı içinde hayatta kalmaya çalışan, çoğu kimsesiz bir grup çocuğa çeviriyor kamerayı. Grubun yaşça büyüklerinden olan El Jaibo ıslahevinden kaçmış, kendisini ele verdiğini düşündüğü Julián’dan intikam almanın peşindedir. İçerideyken yaşadıkları onu daha da sert ve acımasız birine dönüştürmüştür. Öte yandan açlık ve yoksulluğun acılaştırdığı yalnızca El Jaibo değildir.Paramparça Aşklar Köpekler (2000) ve Tanrı Kent’e (2002) ilham olduğu düşünülen Unutulmuşlar toplumsal gerçekçi sinemaya gerçeküstücü bir dokunuş. Öyle ki gösterime girdiği zaman özellikle de bir yabancının kendi ülkelerini kötü göstermesine öfkelenen Meksika basını filmi yerden yere vurmuştur, ta ki Buñuel 1951 Cannes Film Festivali’nde bu filmle En İyi Yönetmen ödülünü alana dek.

12 Mayıs Perşembe

 

 

 

 

 

17.00 : Nazarin
Meksika / 1959 / İspanyolca / 95 dk. / Siyah Beyaz / Türkçe AltyazılıYönetmen:  Luis Buñuel
Senaryo: Luis Buñuel, Julio Alejandro, Emilio Carballido (diyalog), Benito Pérez Galdós (roman)
Oyuncular: Francisco Rabal, Marga López, Rita Macedo, Noé Murayama, Jesús FernándezNazarín çok yoksul bir mahallede Hristiyanlığı kendince en doğru ve en temiz biçimiyle tatbik edip çevresindeki insanlara da bunu telkin etmeye çalışan genç bir rahiptir. Kendine ait hiçbir eşyası, bir çöpü dahi yoktur; eline geçeni de ihtiyacı olanlara dağıtmaktadır. Yine de mahalleli ona şüpheci, temkinli ve hatta alaycı yaklaşmaya devam eder. Birtakım olaylar sonucu, birbirinden çok farklı iki kadın Beatriz ve Andara’nın rahibe sonsuz bir güven duyması ve inançları yolunda üçünün birlikte atlattığı badireler, rahibin, kurumsal dinin temsilcileri tarafından iyice dışlanmasına ve inancını sorgulamasına neden olacaktır.Buñuel’in Meksika’da çektiği filmler içinde en sevdiği film olan Nazarín, dini ele alış biçiminin tartışma yaratması nedeniyle ABD’de 1968’e dek gösterilmemiş. Tarkovski’nin de en sevdiği filmlerden biri olan Nazarín Buñuel’in başyapıtları arasında sayılıyor.

 

19.00 : Büyük Şövalye
Meksika / 1949 / İspanyolca / 95 dk. / Siyah Beyaz / Türkçe AltyazılıYönetmen:  Luis Buñuel
Senaryo: Janet Alcoriza, Luis Alcoriza
Oyuncular: Fernando Soler,  Andrés Soler, Rosario Granados         Ramiro, karısının ölümünden sonra kendini içkiye vermiş zengin bir adamdır. Çevresindeki herkes onun parasını harcamakta ve tembelce yaşamaktadır. Ramiro’nun durumunu öğrenen diğer erkek kardeşi kötü giden durumu düzetmeye karar verir ve bir plan yapar. Ramiro’nun çok içki içip kendinden geçtiği bir gecenin ardından onu fakir bir mahallede küçük bir eve taşıyıp Ramiro’yu iflas ettiğine ve artık orada yaşamak zorunda olduğuna inandırır. Bu durum tahmin ettiklerinin tersi bir etki yapar ve Ramiro intihara kalkışır. Bu başarısız denemeden bir süre sonra kandırıldığını fark eder ve bu sefer kendisi ailenin tembel üylerine bir oyun oynamaya karar verir. Avukatıyla anlaşıp ev halkını gerçekten de iflas ettiklerine ikna eder. O güne dek hiç çalışmamış bu insanlar hayatlarını kazanmak için çalışmak zorunda kalacaktır. Bir süre sonra durum açığa çıksa da yaşadıkları deneyim onların hayata bakışını değiştir ve sahip olduklarının değerini fark etmelerini sağlar.

13 Mayıs Cuma

 

 

 

 

 

 

17.00 : Yok Edici Melek
Meksika / 1962 / İspanyolca / 93 dk. / Siyah Beyaz / Türkçe AltyazılıYönetmen : Luis Buñuel
Senarist : Luis Buñuel
Oyuncular : Claudio Brook, Silvia Pinal, Enrique Rambal Bulundukları mekandan bir türlü ayrılamayan bir grup seçkin insanın ilginç hikâyesinin anlatıldığı bir film. Edmundo ve Lucía de Nobile, kendileri gibi seçkin olan dostları için evlerinde bir yemek daveti verir. Yemeğin başlamasına yakın belirgin bir sebep olmaksızın kendilerini huzursuz hissetmeye başlayan hizmetçiler, başuşak Julio dışında çeşitli bahaneler bulup evi terk etmeye başlarlar.Yemek sonrası ise yirmi kişiyi bulan konuklardan hiçbiri evden ayrılmaya niyetli değildir. Hepsi bir bahane bularak geceyi orada geçirmek ister. Ev sahipleri bu duruma bir hayli şaşırsa da onları ağırlamak zorunda kalır. Herkes salonun geniş bir bölümünde uykuya dalar. Ertesi gün aslında oradan gitmek istemediklerini değil, bir şekilde gidemediklerini fark ederler. Belirgin bir sebep olmadığı halde kimse salondan dışarı çıkmak istemez. Bu durum kısa sürede herkesi zor durumda bırakacak, açlık, susuzluk ve pislik nedeniyle sinirler iyice gerilecek; sık sık tartışmalar yaşanacaktır.

 

19.00 : Burjuvazi’nin Gizli Çekiciliği
Fransa / 1972 / Türkçe Altyazılı / 101 dk. / RenkliYönetmen: Luis Buñuel
Senaryo: Luis Buñuel, Jean-Claude Carriére
Oyuncular: Fernando Rey, Delphine Seyrig, Paul FrankeurMeksika’da çektiği Yok Edici Melek’te bir evi terk edemeyen seçkinler grubunun öyküsüne odaklanan Buñuel, bu filmden tam 10 yıl sonra çektiği Burjuvazinin Gizli Çekiciliği’nde yine bir grup burjuvayı hedef tahtasına koyar. Şık bir akşam yemeğinde damak çatlatan lezzetlerle keyifli bir zaman geçireceklerini düşünen Don Rafael Acosta’nın başı çektiği seçkin kişiliklerden oluşan bir grup, bir türlü arzuladıkları yemeğe erişemez. Türlü absürt sıkıntı ve engelle karşılaşan, yemeğe erişmeleri her seferinde daha da geciken grubun içindeki dinamikler bir andan diğerine değişecek, gece içinden çıkılmaz bir kâbusa dönüşecektir.İroni ve sert bir hicvin yer aldığı film, ana karakterlerinin dünya görüşü ve değer yargılarını alaya alırken, izleyicinin burjuvanın dejenere değerlerine duyabileceği sempatiyi de sert biçimde eleştirir, alaya alır. Bilhassa karakterlere dair söylenmek istenen asıl sözlerin gizli olduğu rüya sekansları, bu sekansların filmin anlatısında kapladıkları yer ve karşımıza çıkış şekilleriyle film, yönetmenin zirve noktalarından birine dönüşür. Film, Buñuel Sineması’nın olduğu kadar, sinema tarihinin görülmesi şart başyapıtlarından biridir.

14 Mayıs Cumartesi

 

 

15.00 : Nazarin
Meksika / 1959 / İspanyolca / 95 dk. / Siyah Beyaz / Türkçe AltyazılıYönetmen:  Luis Buñuel
Senaryo: Luis Buñuel, Julio Alejandro, Emilio Carballido (diyalog), Benito Pérez Galdós (roman)
Oyuncular: Francisco Rabal, Marga López, Rita Macedo, Noé Murayama, Jesús FernándezNazarín çok yoksul bir mahallede Hristiyanlığı kendince en doğru ve en temiz biçimiyle tatbik edip çevresindeki insanlara da bunu telkin etmeye çalışan genç bir rahiptir. Kendine ait hiçbir eşyası, bir çöpü dahi yoktur; eline geçeni de ihtiyacı olanlara dağıtmaktadır. Yine de mahalleli ona şüpheci, temkinli ve hatta alaycı yaklaşmaya devam eder. Birtakım olaylar sonucu, birbirinden çok farklı iki kadın Beatriz ve Andara’nın rahibe sonsuz bir güven duyması ve inançları yolunda üçünün birlikte atlattığı badireler, rahibin, kurumsal dinin temsilcileri tarafından iyice dışlanmasına ve inancını sorgulamasına neden olacaktır.Buñuel’in Meksika’da çektiği filmler içinde en sevdiği film olan Nazarín, dini ele alış biçiminin tartışma yaratması nedeniyle ABD’de 1968’e dek gösterilmemiş. Tarkovski’nin de en sevdiği filmlerden biri olan Nazarín Buñuel’in başyapıtları arasında sayılıyor.

 

17.00 : Yok Edici Melek
Meksika / 1962 / İspanyolca / 93 dk. / Siyah Beyaz / Türkçe AltyazılıYönetmen : Luis Buñuel
Senarist : Luis Buñuel
Oyuncular : Claudio Brook, Silvia Pinal, Enrique Rambal Bulundukları mekandan bir türlü ayrılamayan bir grup seçkin insanın ilginç hikâyesinin anlatıldığı bir film. Edmundo ve Lucía de Nobile, kendileri gibi seçkin olan dostları için evlerinde bir yemek daveti verir. Yemeğin başlamasına yakın belirgin bir sebep olmaksızın kendilerini huzursuz hissetmeye başlayan hizmetçiler, başuşak Julio dışında çeşitli bahaneler bulup evi terk etmeye başlarlar.Yemek sonrası ise yirmi kişiyi bulan konuklardan hiçbiri evden ayrılmaya niyetli değildir. Hepsi bir bahane bularak geceyi orada geçirmek ister. Ev sahipleri bu duruma bir hayli şaşırsa da onları ağırlamak zorunda kalır. Herkes salonun geniş bir bölümünde uykuya dalar. Ertesi gün aslında oradan gitmek istemediklerini değil, bir şekilde gidemediklerini fark ederler. Belirgin bir sebep olmadığı halde kimse salondan dışarı çıkmak istemez. Bu durum kısa sürede herkesi zor durumda bırakacak, açlık, susuzluk ve pislik nedeniyle sinirler iyice gerilecek; sık sık tartışmalar yaşanacaktır.